Piše: Nezim Halilović Muderris
Na današnji dan, 29. maja 1453. godine, prije 571 godinu, Sultan Mehmed Fatih II je osvojio Konstantinopolis – Istanbul, a imao je samo 21 godinu. Bio je to, od pojave islama, 16. po redu pokušaj muslimana da oslobode ovaj grad.
Za 49 godina života oslobodio je Bizantijsko carstvo, Trapezuntsko carstvo, Anadoliju, Krim, Transilvaniju (Srednja i Sjeverna Rumunija i Moldavija), Moreju, Albaniju, Srpsku Despotovinu i Kraljevinu Bosnu. Njegove jedinice su konačno kročile i na tlo Italije 1480. godine pod vođstvom Gedik Ahmed-paše. Smrt ga je spriječila u oslobađanju Rima.
Govorio je 7 jezika (turski, arapski, perzijski, grčki, hebrejski, latinski i slavenski). Matematika, astronomija i teologija dostigle su vrhunac u njegovo doba. Volio je književnost i umjetnost. Pod pseudonimom „Avni“ iza sebe je ostavio Divan – zbirku pjesama. U Državi kojom je vladao izgrađeno je oko 500 džamija. Uspostavio je državni sistem – kodificirao brojne zakone. Bio je inženjer arhitekture, lično je napravio fizičke i matematičke proračune za jednu od četiri haubice (Šahi top) koje su probile zidine grada.
Kada su mu “mudre glave” iz njegovog tima savjetovale da ipak razmisli da li se upuštati u oslobođenje grada, da li postoji snaga za takvu akciju, odnosno da li bi bilo pametno narušiti odnose sa Bizantom, te nudili kompromisno rješenje, izgovorio je čuvenu rečenicu: „Treba pokušati nemoguće da bi se spoznale granice mogućeg.“
Kada je opsada grada bila u toku, izveo je jednu od najčuvenijih vojnih taktika kazavši: „Ako su oni toliko pametni da lancima povežu Zlatni rog (rukavac Halidž), mi smo toliko ludo hrabri da kopnom prebacimo lađe.“ I lađe su zaista išle kopnom!
Nekima je 1453. godina bila i ostala “početak zuluma”, a drugima je bila i ostala “upotpunjenje poslaničke radosne vijesti.”
Allah se smilovao Sultanu Mehmedu Fatihu II i njegovim mudžahidima i počastio ih Firdevsom!
Napomena: Tekst je preuzet sa Fejsbuk profila uvaženog Nezima Halilovića Muderrisa, koji je ovaj tekst objavio 29. maja 2021. godine, povodom 568. godišnjice osvajanja Carigrada, današnjeg Istanbula.
